Κυριακή 22 Μαΐου 2022

Ονομασία Αγρινίου και Αιτωλίας

Προέλευση του ονόματος της Αιτωλίας

και της πόλης του Αγρινίου.


Στην αρχαία Ήλιδα ( πόλη-κράτος της αρχαίας Ηλείας, πολύ κοντά στην αρχαία Ολυμπία) βασίλευε ο Ενδυμίων που πήρε για σύζυγό του την Υπερίππη. Από αυτόν τον γάμο γεννήθηκαν τρεις γιοί και μία κόρη.

 Ο Επειός, ο Αιτωλός, ο Παίων και η Ευρικίδα.

 Όταν οι γιοί του έγιναν νεαροί, ο Ενδυμίων διέταξε έναν αγώνα δρόμου ταχύτητας για να αποφασίσει ποιός από τους τρεις θα κληρονομούσε τον θρόνο. Οι μόνοι διαγωνιζόμενοι θα ήταν οι γιοί του, ενώ ο νικητής θα γινόταν ηγέτης της Ήλιδας μετά το θάνατο του Ενδυμίωνα. Σύμφωνα με το μύθο, αυτός ήταν και ο πρώτος αγώνας δρόμου που έγινε στην Ολυμπία, η οποία βρίσκεται στην Ηλεία, όπου γίνονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Ο Επειός κέρδισε την κούρσα και ανακηρύχτηκε ο διάδοχος του θρόνου.

Ο Παίονας, θυμωμένος με την ήττα του, εγκατέλειψε την Πελοπόννησο και ταξίδεψε στην Ηπειρωτική Ελλάδα, όπου τελικά εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή βόρεια της Μακεδονίας που ονομάστηκε Παιονία. 

Ο Αιτωλός παρέμεινε στην Ήλιδα και έγινε βασιλιάς όταν πέθανε ο Επειός.  Αναγκάστηκε όμως να εγκαταλείψει τον θρόνο του, επειδή σκότωσε τον γιό του βασιλιά του Άργους, τον Άπι. Οι γιοί του Άπι εκδίωξαν και ανάγκασαν τον Αιτωλό να εγκαταλείψει το βασίλειό του. Αυτός πέρασε το στενό του Ρίου, έφθασε στην Καλυδώνα, όπου τον δέχτηκαν οι τότε αρχηγοί της, τα παιδιά του Απόλλωνα και της Φθίας. Ήταν ο Δώρος, ο Λαοδόκος και ο Πολύποιτος, που ήτανε κυρίαρχοι στους Κουρήτες (αρχαίοι κάτοικοι της Αιτωλίας). Ωστόσο, ο Αιτωλός, παρόλο που τον υποδέχτηκαν καλά, τους εξόντωσε και πήρε την αρχηγία. Η ομάδα των Κουρητών δεν έφυγε, αλλά κράτησε την Πλευρώνα, ενώ ο Αιτωλός κράτησε την Καλυδώνα και, αργότερα, υπέταξε και την Πλευρώνα, όπου εξακολούθησαν να μένουν μαζί του πια και οι Κουρήτες. Από τον Αιτωλό πήρε το όνομά της η χώρα. ΑΙΤΩΛΙΑ.

 

νδυμίωνι λαβόντι στεροδίαν γυνακα--ο δ τν τώνου το μφικτύονος Χρομίαν, λλοι δ περίππην τν ρκάδος--, γενέσθαι δ' ον φασιν ατ Παίονα κα πειόν τε κα Ατωλν κα θυγατέρα π' ατος Ερυκύδαν. θηκε δ κα ν λυμπί δρόμου τος παισν γνα νδυμίων πρ τς ρχς, κα νίκησε κα σχε τν βασιλείαν πειός: κα πειο πρτον τότε ν ρχεν νομάσθησαν. Παυσανία Ηλιακά Α΄

 

 νδυμίωνος δ κα νηίδος νύμφης, ς τινες φιανάσσης, Ατωλός, ς ποκτείνας πιν τν Φορωνέως κα φυγν ες τν Κουρήτιδα χώραν, κτείνας τος ποδεξαμένους Φθίας κα πόλλωνος υούς, Δρον κα Λαόδοκον κα Πολυποίτην, φ αυτο τν χώραν Ατωλίαν κάλεσεν.  Ατωλο δ κα Προνόης τς Φόρβου Πλευρν κα Καλυδν γένοντο, φ ν α ν Ατωλί πόλεις νομάσθησαν. Απολλόδωρου Βιβλιοθήκη Α΄ 

 Αφικόμενος δ’ Αιτωλός εκ της Ήλιδος Αιτωλίαν ωνόμασεν εκείνους εκβαλών. Σκύμνος ο Χίος,  στ.475

 Ο Αιτωλός από τον γάμο του με την Προνόη απέκτησε δύο γιούς, τον Καλυδώνα και τον Πλευρώνα. Μετά τον θάνατο του Αιτωλού ξέσπασε διαμάχη ανάμεσα στα δύο αδέλφια από την οποία επικράτησε ο Πλευρώνας.

 Ο ιστορικός Θεόδωρος Χαβέλλας, στο βιβλίο του «Ιστορία των Αιτωλών», αναφέρει ότι ο Πλευρώνας υπερίσχυσε μετά τον θάνατο του Καλυδώνα κι αφού αυτός πέθανε μη αφήνοντας διαδόχους.

Τον Πλευρώνα διαδέχτηκε ο γιός του Αγήνωρ ο οποίος από τον γάμο του με την Επικάστη απέκτησε τον Πορθάωνα, την Δημονίκη και τον Θέστιο.

Ο Πορθάωνας, ο οποίος διαδέχτηκε τον πατέρα του, από τον γάμο του με την Ευρύτη απέκτησε πολλά παιδιά. Μεταξύ αυτών τον Άγριο, τον Οινέα και την Στερόπη η οποία παντρεύτηκε τον Αχελώο.

…τρεις παίδες αμύμονες εξεγένοντο,
οίκεον δ
ʼ εν Πλευρώνι και αιπεινή Καλυδώνι
Άγριος ηδέ Μέλας, τρίτατος δ
ʼ ην ιππότα Οινεύς… Ομήρου Ιλιάδα

Οινέας, Περίβοια, Άγριος, Διομήδης. 
Ποσειδωνιακή ερυθρόμορφη υδρία του Ζωγράφου του Πύθωνα, περίπου 360-320 π.Χ. Η παράσταση είναι εμπνευσμένη από το χαμένο έργο του Ευριπίδη «Οινέας». Ο Άγριος, αδελφός του Οινέα, είναι δεμένος πάνω σε βωμό. Κάτω από το βωμό εμφανίζεται Ερινύα. Ο Διομήδης, γιος του Τυδέα και εγγονός του Οινέα, προσφέρει στον Οινέα, που οδηγείται από την Περίβοια, σπαθί. Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο.


O Οινέας ήταν ο διάδοχος του Πορθάωνα, ο οποίος από τον γάμο του με την Αλθαία απέκτησε την Δηιάνειρα και τον ήρωα των Αιτωλών Μελέαγρο.

Ο Άγριος απέχτησε πολλούς γιους κι αναφέρονται οι Ογχηστός, Θερσίτης, Πρόθοος, Κελεύτωρ, Λυκωπεύς και ο Μελάνιππος.

 …οι δε γρίου παίδες, Θερσίτης, Ογχηστός, Πρόθοος, Κελεύτωρ, Λυκωπες, Μελάνιππος… Απολλόδωρου Βιβλιοθήκη Α΄

 Οι γιοι του Άγριου εκδίωξαν από το θρόνο της Καλυδώνας τον γέρο-Οινέα, κι ανέβασαν τον πατέρα τους. Μάλιστα, κατά τον Απολλόδωρο, φυλάκισαν και βασάνισαν το γέροντα βασιλιά. Ο εγγονός του Οινέα, ο Διομήδης του Άργους, ήρθε και σκότωσε τους γιούς του Άγριου και ανέβασε πάλι στον θρόνο τον παππού του.

 Ο Άγριος όμως γλύτωσε από την μανία του Διομήδη, έρχεται στην Αιτωλία και κατά μία εκδοχή ιδρύει την πόλη που της έδωσε το όνομά του. ΑΓΡΙΝΙΟΝ.

Μετά τον θάνατο του Οινέα και του Άγριου την βασιλεία πήραν οι γιοί του Άγριου τους οποίους διαδέχτηκε ο Ανδραίμων, γαμπρός του Οινέα κι αυτόν διαδέχτηκε ο γιός του Θόας (1184 π.Χ. κατά τον Όμηρο).

Μετά τον θάνατο του Θόαντα στην Αιτωλία βασίλευσε ο Αίμων τον οποίο διαδέχτηκε ο γιός του Όξυλος, επί της βασιλείας του οποίου έγινε εισβολή στα παράλια της Αιτωλίας του Αιολικού φύλου. Αν δε η μαρτυρία του Θουκυδίδη είναι αληθής αυτή η εισβολή έγινε 60 χρόνια μετά τον Τρωικό Πόλεμο, δηλαδή γύρω στο 1114 π.Χ. Όταν οι Αιολείς κατέλαβαν την Αιτωλία άλλοι Αιτωλοί προχώρησαν στα ενδότερα της Αιτωλίας άλλοι δε με επικεφαλής τον Όξυλο μετέβησαν στην Πελοπόννησο.  

 Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή το όνομα του Αγρινίου έχει σχέση με το όνομα του αρχαίου λαού, που έζησε σ’ αυτή την περιοχή, των Αγραίων. Οι Αγραίοι ή Αγριάνες, πρώτοι κάτοικοι του Αγρινίου, κατέβηκαν από τα Άγραφα, ακολουθώντας το ρεύμα του ποταμού Αχελώου.

 Υπάρχει όμως και τρίτη άποψη, σύμφωνα με την οποία το όνομα «Αγρίνιο» οφείλεται στο Θεό «Άγριο (Αγραίο)* Απόλλωνα», που ήταν θεός του κυνηγιού και λατρεύονταν στην περιοχή.

 *Αγραίος Απόλλων: Παυσανίας Α΄ 41.3,6

 Άγριος Απόλλων:  Ορφικοί ύμνοι 34, Απόλλωνος θυμίαμα μάνναν




Για την αναπαραγωγή της ανάρτησης είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ η αναφορά της πηγής.

  Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αν έχετε περισσότερες πληροφορίες για τα θέματά μας, καθώς και διορθώσεις ( "ουδείς αλάνθαστος...."), γράψτε μας στο gitsanas@gmail.com

Στείλτε μας και δικές σας σκέψεις, φωτογραφίες, κείμενά σας, ποιήματα στο gitsanas@gmail.com