Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2021

Ανάθεμα στον Βενιζέλο

Όταν το Αγρίνιο "έριχνε" ανάθεμα στον Βενιζέλο.


1916. Η Ελλάδα έχει κοπεί στα δύο.

Μια Ελλάδα διχασμένη ανάμεσα στο «Κράτος των Αθηνών» και στο «Κράτος της Εθνικής Αμύνης».

Ο  Βενιζέλος, ύστερα από διπλές εκλογές το 1915, της 31ης Μαΐου 1915 και 6ης Δεκεμβρίου 1915, φεύγει από την πρωτεύουσα, πηγαίνει στην Θεσσαλονίκη, όπου ανέλαβε την αρχηγία του κινήματος της «Εθνικής Αμύνης»  και τη δημιουργία κυβέρνησης, ενώ στην πρωτεύουσα κυριαρχούν οι βασιλικοί με τον βασιλιά Κωνσταντίνο να ηγείται του «Κράτους των Αθηνών».

 Ο Βενιζέλος, από τη μία μεριά, ισχυριζόταν  ότι η Ελλάδα πρέπει  να εξέλθει στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο με τις δυνάμεις της Αντάντ*, ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος θεωρητικά υπερασπιζόταν την ουδετερότητα της χώρας.

Ο Εθνικός Διχασμός ανάμεσα σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς βρίσκεται στο αποκορύφωμά του. Και οι δύο πλευρές προχωρούν σε διώξεις των αντιπάλων τους.

H επέμβαση των γαλλικών δυνάμεων το Νοέμβριο του 1916 και ο βομβαρδισμός περιοχών της Αθήνας γύρω από το Στάδιο και κοντά στα Ανάκτορα, εξαγρίωσε τους αντιβενιζελικούς, που κατηγόρησαν τους αντιπάλους τους ως προδότες και στην Αθήνα ξεσπά κύμα τρομοκρατίας κατά των βενιζελικών στόχων.

 «Ο φονεύων βενιζελικόν δεν φονεύει άνθρωπον», διακήρυτταν.

Λεηλατούν σπίτια και καταστήματα, κακοποιούν πολίτες και επώνυμους υποστηρικτές του Βενιζέλου, καταστρέφουν εγκαταστάσεις εφημερίδων.

Ως απάντηση, η προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης θα κηρύξει, με ειδικό διάγγελμα στις 25 Νοεμβρίου, έκπτωτο το Βασιλιά Κωνσταντίνο. Παράλληλα, οι δυνάμεις της Αντάντ θα επιβάλουν γενικό αποκλεισμό επιτείνοντας την ήδη κακή κατάσταση της αγοράς και φανατίζοντας ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό, που αδυνατεί να εξασφαλίσει πλέον τα τρόφιμα της ημέρας.

Στο διχασμό αυτό σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η Εκκλησία της Ελλάδος.

Οι Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, ήταν χωρισμένες διοικητικά στις Μητροπόλεις της «Παλαιάς Ελλάδας», αυτές που  ανήκαν στο ελληνικό κράτος ως τους Βαλκανικούς Πολέμους και αυτές των λεγομένων «Νέων Χωρών», οι οποίες προστέθηκαν μετά.

Οι μητροπολίτες των παλαιών χωρών με επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Θεόκλητο τάχθηκαν με το μέρος του Βασιλιά, ενώ οι Μητροπολίτες των νέων χωρών υποστήριξαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο.


Στις 12 Δεκεμβρίου, η Ιερά Σύνοδος οργανώνει αντιβενιζελική πορεία, η οποία κατέληξε στο Πεδίο του Άρεως. Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας που συμμετείχαν κατηγορούν το «Σατανά» της πολιτικής,  Ελευθέριο Βενιζέλο και εκεί που βρίσκεται σήμερα το άγαλμα της Αθηνάς, ο κάθε διαδηλωτής ρίχνει μία πέτρα και επαναλαμβάνει την κατάρα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, Θεόκλητου: «Κατά Ελευθερίου Βενιζέλου φυλακίσαντος αρχιερείς και επιβουλευθέντος την βασιλείαν και την πατρίδαν, ανάθεμα έστω».

 

Το Ανάθεμα στο Αγρίνιο

Στις δημοτικές εκλογές του 1914 δήμαρχος εκλέγεται ο Δημ. Τσακανίκας, μετριοπαθής βενιζελικός. Από το 1914 γίνεται λόγος στο Αγρίνιο για ακρίβεια των τροφίμων. Στο τέλος του Μαΐου του 1915,  η πείνα μαστίζει την πόλη, γεγονός που αναγκάζει τη δημοτική αρχή να επιβάλει μέτρα για την πάταξη της αισχροκέρδειας, ενώ μαζί με το νομάρχη Δάσιο ο δήμαρχος μεριμνά για τη διάθεση καθαρού ψωμιού, διότι η νοθεία στο ψωμί από τους αρτοποιούς γενικεύεται. Δεινή είναι επίσης και η θέση των εμπόρων της πόλης.

Παρ’ όλα αυτά στις εκλογές της 31ης Μαΐου του 1915, οι βενιζελικοί θα επικρατήσουν στην πόλη. Επικεφαλής του βενιζελικού συνδυασμού ήταν ο ίδιος ο Βενιζέλος.

Βουλευτές που εκλέκθηκαν στις εκλογές της
6ης Δεκεμβρίου 1915
 

Το ίδιο ευνοϊκά θα είναι για τους βενιζελικούς και τα εκλογικά αποτελέσματα των εκλογών της 6ης Δεκεμβρίου 1915 παρ’ όλη την αντίδραση των αντιβενιζελικών - φιλοβασιλικών, οι οποίοι μέσω του τοπικού Τύπου επετίθεντο κατά των αντιπάλων με συνθήματα όπως:

«Θέλετε δημαγωγίαν, μεγαλαυχίαν, ρεκλάμαν, πολιτικήν φαυλότητα, ψεύδος, πλουτοκρατίαν και βουτιές;

Ψηφίσατε τον Βενιζέλον.

 Θέλετε αληθινόν υπερασπιστήν των λαϊκών τάξεων, θέλετε σεμνότητα, λευκότητα, αγνότητα;

Ψηφίσατε τον άσπιλον και πάλλευκον Γούναρην».

Στις παραμονές της ίδιας εκλογικής αναμέτρησης ο Γουναρικός Ακρίδας, ο Βενιζελικός Γουλιμής, καθώς και ο Βενιζελικός Τσακανίκας θα πραγματοποιήσουν ομιλίες στο Αγρίνιο από τον εξώστη του καφενείου των αδελφών Στεροδήμα, ενώπιον πολυπληθέστατου, ιδιαίτερα για τους βενιζελικούς υποψηφίους, ακροατηρίου.  

Το Σεπτέμβριο του 1916 η υποτίμηση της τιμής των καπνών θα οδηγήσει την πόλη σε αδιέξοδο. Τον επόμενο μήνα γίνεται λόγος για έλλειψη σίτου, οσπρίων, ζάχαρης, και αύξηση της τιμής του γάλακτος και του ψωμιού. Από το δήμαρχο συστήνεται επιτροπή για διανομή αλεύρων με χορηγούς τους εμπόρους Κυλπάση και Αντωνόπουλο.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα του οικονομικού αδιεξόδου η πόλη θα συνδεθεί με τα γεγονότα του εθνικού διχασμού.

Έτσι στις 12 Δεκεμβρίου του 1916, την ίδια μέρα με την Αθήνα, έγινε και στο Αγρίνιο αντιβενιζελική πορεία που κατέληξε στη συμβολή των οδών Παπαστράτου και Μπότσαρη και εκεί, μπροστά στο ηρώο των πεσόντων, κορυφώθηκε με το ανάθεμα στο Βενιζέλο.

Το ηρώο των πεσόντων στη συμβολή των οδών Παπαστράτου κ Μπότσαρη


Πίσω από το ηρώο ήταν στημένο ένα πανώ που έγραφε: «Ανάθεμα εις τον καταστροφέα και προδότην της Πατρίδος Βενιζέλον».

Μπροστάρηδες στην πορεία ήταν οι εφημέριοι των εκκλησιών της πόλης με το φανατισμένο ποίμνιό τους, τα τρία τότε δημοτικά σχολεία της πόλης και το γυμνάσιο και δεκάδες πολίτες. Αφού διαβάστηκε το ανάθεμα έριξαν τις πέτρες που κουβαλούσαν μαζί τους σε όλη την διάρκεια της πορείας.

 

 

*1  Δυνάμεις της Αντάντ

διαβάστε εδώ: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AC%CE%BD%CF%84

 

ΠΗΓΕΣ:

  •  Ανθούλα Παπαθανασίου: «Το Αγρίνιο στη δίνη του εθνικού διχασμού»- epoxi.gr
  • Γεράσιμου Παπατρέχα: Το Αγρίνιο
  • Wikipedia.org



Για την αναπαραγωγή της ανάρτησης είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ η αναφορά της πηγής. Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αν έχετε περισσότερες πληροφορίες για τα θέματά μας, καθώς και διορθώσεις ( "ουδείς αλάνθαστος...."), γράψτε μας στο gitsanas@gmail.com

Στείλτε μας και δικές σας σκέψεις, φωτογραφίες, κείμενά σας, ποιήματα στο gitsanas@gmail.com